කටාර් රාජ්‍යයේ පිහිටි ඇමරිකන් යුද හමුදා කඳවුරු කිහිපයකට ඉරානය විසින් මිසයිල ප්‍රහාර එල්ල කරනු ලැබීමත් සමගම වර්තමාන මැදපෙරදිග යුද්ධයේ හැඩය වෙනස් වී තිබේ. ඇමරිකාව සිය මැදපෙරදිග බල අධිකාරිය කටාර් දක්වාම විහිදුවාගෙන තිබුණේය. මෑතක් වනතුරුම ඇමරිකන් ආගමන විගමන දෙපාර්තමේන්තුවේ ශාඛාවක් කටාර් තුළ පිහිටුවා තිබිණ. ඇමරිකාවට යන කෙනකුට එම ආගමන විගමන කවුළුව හරහා සිය අනන්‍යතාව තහවුරු කරගෙන කෙළින්ම ඇමරිකාවට යා හැකි විය. ඇමරිකාවේදී එම මගීන් ගැන නැවත වරක් විමසීමක් සිදුවුණේ නැත. ඒ අතරම කටාර් රාජ්‍යය තුළ ඇමරිකන් යුද කඳවුරු ද පිහිටුවා තිබිණ. සෞදි අරාබියට පක්ෂපාත සුන්නි ඉස්ලාම් රටවල අදහස වන්නේ කටාර් රාජ්‍යය ඉස්ලාමීය ත්‍රස්තවාදයට අනුග්‍රහය දක්වන බවයි. එහෙත් ඉතා ධනවත් රාජධානියක් වන කටාර් රාජ්‍යයේ ටි්‍රලියනපති එමීර් සමග හොඳින් සිටීම යහපත් බැවින්, ඇමරිකාව ඉස්ලාමීය ත්‍රස්තවාදය පැත්තකට දමා කටාරය තුළ යුද කඳවුරු පිහිටුවීය. අල්ජසීරා රූපවාහිනිය යනු කටාරයට අයත් ප්‍රබලතම මාධ්‍ය ආයතනයකි. මෙය ටීවී, යූටියුබ්, වට්ස්ඇප් ඇතුළු වෙනත් අන්තර්ජාල මෙවලම් සමග ගනුදෙනු කරනු ලැබේ. කටාරය බටහිරට විරුද්ධය. එහෙත් ඇමරිකාව සමග ඔවුන්ට එතරම් ලොකු ප්‍රශ්නයක් නැත. අප දන්නා පරිදි කටාරයේ තිබෙන ඇමරිකන් කඳවුරු සමූහය එමීර්ට වාතයකි. එහෙත් ඇමරිකාව හොඳින් තබා ගැනීම වඩා ඵලදායි දෙයක් නිසා එමීර් කට වසාගෙන සිටිනවා විය යුතුය.
අපට දැනගැනීමට ලැබී ඇති පරිදි ඉරානය විසින් හෝමූස් සමුද්‍ර සන්ධිය වසා දමා තිබේ. ඉරානයේ තෙල් සහ මැදපෙරදිග රටවල් රැසක තෙල් නැව් යන්නේ මේ කියන හෝමූස් සමුද්‍ර සන්ධිය හරහාය. නැතහොත් ඔවුන්ට තම ගමනාන්තයන් කරා විශාල වටයක් ගැසීමට සිදුවෙයි. මෙහි තිබෙන ප්‍රශ්නය නම් හෝමූස් සමුද්‍ර සන්ධිය ඉරානයේ තනි අයිතියක් ද යන්නයි. පෝක් සමුද්‍ර සන්ධිය ලංකාව සහ ඉන්දියාව අතර පිහිටා තිබේ. මෙය දෙරටටම අයත්ය. සැතපුම් 22ක් පළල මේ සමුද්‍ර සන්ධිය වැසීමට දෙපාර්ශ්වය විසින්ම එකතු වී තීරණයක් ගනු ලැබිය යුතුය. එසේ තිබියදී ඉරානය ඒකපාර්ශ්වික තීන්දුවකින් හෝමූස් සමුද්‍ර සන්ධිය වසා දැමීම, එම සමුද්‍ර සන්ධියෙන් ප්‍රයෝජන ගන්නා සෞදි අරාබිය ඇතුළු තෙල් නිපදවන රටවල් රැසක අප්‍රසාදයට හේතු වී තිබේ. චීනය තනිකරම යැපෙන්නේ හෝමූස් සමුද්‍ර සන්ධිය හරහා ඉරානය යවන තෙල්වලිනි. හෝමූස් සමුද්‍ර සන්ධිය වැසීම, එම සමුද්‍ර සන්ධියෙන් යැපෙන රටවල් ගණනාවකම ඉදිරි බංකොලොත්භාවයට හේතු වනවා ඇත. ඉරානය තීරණ ගන්නේ ජාත්‍යන්තර ප්‍රජාවේ අවශ්‍යතාව අනුව නොව ස්වකීය අවශ්‍යතාව මතය. මරාගෙන මැරෙන්නට කැමති ජනතාවක් ඊශ්‍රායලයේ හෝ ඇමරිකාවේ නැත. ඒ රටවල සිටින්නේ ජීවත්වීමට ප්‍රිය කරන ජනතාවකි. එහෙත් මරාගෙන මැරීමට ප්‍රිය කරන මිනිස්සු දහස් ගණනින් ඉස්ලාමීය අන්තවාදය තුළ සිටිති. ලංකාවේ මොහොමඩ් සහරාන් පාස්කු බෝම්බය පුපුරවා කට්ටියක් මරාගෙන තමනුත් මැරෙන්නේ ඒ නිසාය. මේ නිසා ඉස්ලාම් අන්තවාදය සමග ගනුදෙනු කිරීම බොහෝ ප්‍රවේශමෙන් කළයුතු කාරණයක් බවට පත්වේ.
ඇමරිකාව විසින් ඉරානයට පහර දෙන ලද්දේ කවර හේතුවක් මත දැයි තවමත් පැහැදිලි නැත. ඊශ්‍රායලය සහ ඉරානයට එදිරිවාදිකමක් තිබිණ. එයට හේතුව හමාස් සහ හිස්බුල්ලා ත්‍රස්තවාදී සංවිධාන ඊශ්‍රායලයට පහර දෙනවිට ඉරානය ඔවුන්ට ආයුධ සහ මුදල් ලබාදීමය. මේ මුදල් යනු කෙළින්ම ඇමරිකන් ඩොලර්ය. ජාත්‍යන්තර යුද අවි බ්ලැක් මාර්කට් එකේදී ඇමරිකන් ඩොලර් ගෙවා ගැනීමට පුළුවන. ඒ නිසා ඊශ්‍රායලය විසින් ඉරානයට පහර දීම පසුපස ඔවුන්ට ආවේණික වූ සාධාරණ හේතුවක් ඇත. එහෙත් ඇමරිකාව සහ ඉරානය අතර මෑත කාලීනව අලුත් ප්‍රශ්න තිබුණේ නැත. 1979දී ඉරානයේ සිටි ඉස්ලාමීය ශිෂ්‍ය ව්‍යාපාරය අයතුල්ලා කුමේනිගේ නායකත්වය යටතේ ඉරානයේ බටහිරවාදී ෂා රජු පලවා හැර එතැනින් නොනැවතී ඉරානයේ තිබූ ඇමරිකන් තානාපති කාර්යාලය ද පලවා හැරියේය. මින්පසු අවස්ථා කිහිපයකදී ම ඇමරිකාව විසින් ඉරානයට සම්බාධක පනවන ලදී. මේ මොහොතේදී ඇමරිකාව කියන්නේ ඉරානය න්‍යෂ්ටික බලාගාර කීපයක් මගින් න්‍යෂ්ටික බෝම්බ නිපදවීමේ කටයුතුවල නිරත වන බවය. එය ඉරානයේ සාධාරණ අයිතියක් බව රුසියන් ජනාධිපති පුටින් කියයි. බලයට පත්වනවිට තමන් කිසිලෙසකවත් වෙනත් රටවල යුද්ධවලට මැදි නොවන බව ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් කීවේය. එහෙත් මේ වනවිට මැදපෙරදිග යුද්ධයේ WAR LORD බවට පත්ව සිටින්නේ ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් ය. එසේ වුවද ඉරානය සමග සටන් විරාමයකට යන බව ඇමරිකාව ප්‍රකාශ කර තිබේ. එහෙත් මේ වනවිට ට්‍රම්ප්ගේ වචන විශ්වාස කළ නොහැක. ඉරානය සම්බන්ධයෙන් සති දෙකකට පමණ පසු තීරණයක් ගන්නා බව කියා පැය 24ක් ගතවීමට පෙර ට්‍රම්ප් ඉරානයට පහර දුන්නේය. ඒ අතර තවත් සමහරුන්ගේ මතය වන්නේ ට්‍රම්ප් ඇමරිකානු ඒකාධිපතිත්වය ගොඩනැඟීම සඳහා සියලු රටවල්වලට පහර දී යටත් කර ගැනීමට ඉඩ තිබෙන බවය. එසේ වුවද ඩොනල්ඩ් ට්‍රම්ප් මේ අවස්ථාවේදී පිඹින්නේ තමන් පළමුවර බලයට පැමිණ සිටියදී පිඹින ලද ට්‍රම්පට් එක නොවේ. මෙවර ඔහු පිඹින්නේ වෙනම ට්‍රම්පට් එකකි. සටන් විරාමයකට ඊශ්‍රායලය හා ඉරානය එකඟ වූ බව ට්‍රම්ප් නිවේදනය කළේය. ‘මැද පෙරදිග කලාපයම විනාශ කරමින් අවුරුදු ගණනක් පැවතිය හැකි යුද්ධයක් දින 12ක යුද්ධයකට සීමා කිරීමට තම කැපවීම වුවමනාව පෙන්වූ ඊශ්‍රායලයට හා ඉරානයට මම සුබ පතනවා’ ඔහුගේ දීර්ඝ සඳහනේ එසේ ද සඳහන්ව තිබිණි. යුද්ධය වෙනුවට ‘සාමය’ අපේ ද ප්‍රාර්ථනාවයි. එබැවින් සටන් විරාමය ‘සාමය’ම තහවුරු කරන්නක් වේවා.
