රාජ්‍ය – පෞද්ගලික – ප්‍රජා සහයෝගයෙන්
අනුරාධපුර දිස්ත්‍රික්කයේ මහවිලච්චිය ප්‍රාදේශීය ලේකම් කොට්ඨාසයේ තුප්පිටියාව ග්‍රාම නිලධාරී වසමේ පිහිටා ඇති සියඹලාගස්වැව වනාන්තරය සහ එයට ආසන්න භූමි ප්‍රදේශය ආවරණය වන පරිසර සංරක්ෂණ ව්‍යාපෘතියක් ක්‍රියාත්මක වී ඇත. මෙය රාජ්‍ය – පෞද්ගලික – ප්‍රජා සහයෝගිතාවක් මත ක්‍රියාත්මක වී ඇති අතර ජාතික හා ගෝලීය පරිසර සංරක්ෂණ කටයුතු සඳහා ශ්‍රී ලංකාවේදී සිදුකෙරුණු පුරෝගාමී වන උත්සාහයක් බව ඉකුත්දා කොළඹ HSBC හොංකොං සහ ෂැංහයි බැංකු මූලස්ථානයේ දී පැවති මාධ්‍ය හමුවකදී අනාවරණය කෙරිණි.
මෙම ව්‍යාපෘතිය යටතේ දියත් කළ විශිෂ්ට ක්‍රියාමාර්ගයක් වන්නේ හායනයට ලක්ව තිබී නැවත ප්‍රතිස්ථාපනය කරන ලද සියඹලාගස්වැව වනාන්තරය නෛතිකව සංරක්ෂණය කරගැනීමේ පළමු අදියර ලෙස එහි සීමා ස්ථිරකරණය සඳහා මායිම් ලකුණු පිහිටුවීමය. මෙය සොබාදහම මත පදනම් වූ විසඳුම් (Nature-based Solutions-NBS) භාවිතයෙන් වනාන්තර භූ දර්ශන ප්‍රතිසංස්කරණයෙහි නව ආදර්ශයක් ලෙස ක්‍රියාත්මක වන Project CORE – Climate-Smart
Opportunities through Restoration and Education යන ව්‍යාපෘතිය යටතේ සිදුවන්නකි. එය HSBC ශ්‍රී ලංකා මූල්‍ය ආයතනයේ මූල්‍ය දායකත්වයෙන් සහ සොබාදහම සංරක්ෂණ අන්තර්ජාතික සංගමය (IUCN) සහ වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුවේ ඒකාබද්ධ සහයෝගයෙන් සිදු කෙරෙන්නකි.
2021 වසරෙදී දී ආරම්භ වී ඇති මෙම ව්‍යාපෘතිය තුළ තුප්පිටියාව ග්‍රාම නිලධාරී වසමේ කිඹුල්වැව එල්ලංගා පද්ධතියට අයත් හායනය වූ වනාන්තර භූමි ප්‍රදේශ ස්වභාවධර්මය මත පදනම් වූ විසඳුම් (NBS) ආශ්‍රයෙන් නැවත ප්‍රතිස්ථාපනයට (Forest Landscape Restoration-
FLR) ක්‍රියාමාර්ග සකස් කර ඇත. එහි අරමුණු අතර ජෛව විවිධත්වය වැඩිදියුණු කිරීම, ප්‍රජාගේ ජීවන තත්ත්වය නඟාසිටුවීම, දේශගුණික විපර්යාසයන්ට ඔරොත්තු දීමේ හැකියාව ගොඩනැඟීම සහ කාබන් තිර කිරීම ඉහළ නැංවීම ප්‍රධාන තැනක් ගනී.
මෙහි මූලික කාර්යය වන්නේ වන සංරක්ෂණ දෙපාර්තමේන්තුව යටතේ පැවති, නමුත් සම්පූර්ණයෙන්ම විනාශ වී ගිය සියඹලාගස්වැව වනාන්තරයේ හෙක්ටයාර් 35ක් ආවරණය වන ප්‍රදේශය නැවත ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමය. මීට අමතරව ආසන්න ප්‍රජා භූමි ප්‍රදේශයේ හෙක්ටයාර් 100 ක් තුළ ආහාර සඳහා වන වන උයන්, වන – සැළසුම් හා පශු සම්පත් සම්බන්ධ ක්‍රම ජීව වැටි සහ මාර්ග අසල පැල වගා ක්‍රම භාවිතයෙන් ප්‍රතිස්ථාපනය කිරීමද සිදුකිරීමයි. මෙම ක්‍රියාකාරකම්වලට මහවිලච්චිය ප්‍රාදේශීය ලේකම් කාර්යාලය සහ සත්ත්ව නිෂ්පාදන හා සෞඛ්‍ය දෙපාර්තමේන්තු සහයෝගය ලබාදී ඇත.
මෙය IUCN හි ගෝලීය ප්‍රමිතීන්ට අනුකූලව ශ්‍රී ලංකාවේ වියළි කලාපයේ දියත් කළ පළමු සොබාදහම මත පදනම් වූ විසඳුම් ආශ්‍රයෙන් සිදුකරන ලද පළමුවන ව්‍යාපෘතිය වන බව සහ HSBC ශ්‍රී ලංකා මූලය දායකත්වය සැපයීමෙන් ඔබ්බට යමින් සෘජු සහභාගිත්වයක් ලබා දෙන ලද HSBC කාර්ය මණ්ඩලය ද සහභාගිත්වයෙන් පැල රෝපණය, පාසල් වැඩසටහන් සහ ප්‍රජා නායකයන්ට සම්මාන පිරිනැමීම සඳහා සෘජුව දායකත්වය ලබා දුන් ව්‍යාපෘතියක් බවත් මාධ්‍ය හමුවේදී පැවසීය.
මෙම මාධ්‍ය හමුව සඳහා HSBC ශ්‍රී ලංකාහි විධායක ප්‍රධානී මාර්ක් සර්ජනර් මහතා මෙහිදී පැවසුවේ රාජ්‍ය-පෞද්ගලික-ප්‍රජා සහයෝගිතාවයක ශක්තිය විදහා පාමින් සොබාදහම පදනම් වූ විසඳුම් වියළි කලාපයට හඳුන්වාදීමේ මෙම ව්‍යාපෘතිය සඳහා තම ආයතනයට සහය දැක්වීමට ලැබීම ගැන තමන් අතිශයෙන් සතුටට පත්වන බවයි. මෙහිදී IUCN- සොබාදහම සංරක්ෂණ අන්තර්ජාතික සංගමයේ දේශීය නියෝජිත ආචාර්ය ශාමෙන් විදානගේ, වන සංරක්ෂණ ජනරාල් නිශාන්ත එදිරිසිංහ යන මහත්වරු ද අදහස් දැක්වීය.
මෙහිදී අදාළ වනාන්තරය සංරක්ෂණය කිරීම පිළිබඳ එකඟතා ලියැවිල්ලට අත්සන් තබා හුවමාරුකර ගැනීම ද සිදුවිය.
- ජගත්
